Rezerwat Polanki

Strona główna

Informator turystyczny

Szlaki

Przewodnik

Facebook

Aktualności

Bibliografia

Miejscowości widmo

Ścieżki przyrodnicze

Ścieżki dydaktyczne

Rezerwaty

Karpaty słowackie

Historia

Beskid Niski

Zaloguj

Licznik odwiedzin

	Dziś	378
	Wczoraj	628
	Razem	3327927

Rezerwat Polanki

Wpisany przez Lucyna Beata Pściuk

Według mnie jednym z najciekawszych rezerwatów na terenie Podkarpacia są "Polanki" położone w Górach Słonnych koło Sanoka. Warto zatrzymać się w Bykowcach i pospacerować po okolicy. Znajduje się on tuż przy drodze wiodącej z Sanoka do Przemyśla. Sama droga też jest atrakcją, słynie z niezmiernie ciekawych serpentyn. Obywają się tu m.in. górskie rajdy samochodowe. W pobliżu jest ciesząca się coraz większą popularnością Winnica dolina Sanu w Sanoku (dawne Olchowce) na ulicy Kmicica 5.

Rezerwat jest dostępny turystycznie, jest tu wytyczona ścieżka przyrodnicza o której będę pisać później. Warto też zapoznać się ze najwyżej położonym n.p.m. starorzeczem Sanu znajdującym się po drugiej stronie jezdni. Jest to, szczególnie wiosną, przeurokliwe miejsce idealne wprost do obserwacji ornitologicznych (San jest korytarzem ekologicznym, na przylotach i odlotach można tu spotkać m.in. orły bieliki). To także siedlisko bardzo wielu gatunków ptaków wodnych i żerowisko dla gatunków gniazdujących w Górach Słonnych.

Fot. Piotr Kutiak

O ty miejscu od czasu do czasu słychać w mediach. To tu kilkakrotnie myśliwy ?myśliwi? na przelotach zabijali rzadkie gatunki ptaków, w tym bielika. Były też przypadki trucia drapoli. Powadzone śledztwa były nieskuteczne, nie odnaleziono sprawcy? sprawców? Tak cenny pod względem przyrodniczym teren został objęty Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000. Jest tu ustanowiony specjalny obszar ochrony siedlisk Sanisko w Bykowcach (PLH 180045) o powierzchni 79,8 ha. Tak o nim piszą w świetnej monografii "Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu" : "Obszar znajduje się w bliskim sąsiedztwie ujścia Osławy do Sanu. Obejmuje starorzecze rzeki San o nazwie "Sanisko", powstałe przypuszczalnie w drugiej połowie XIX w., posiadające wciąż dość dużą powierzchnię lustra wody oraz torfowisko niskie o nazwie "Ług", zapewne również dawne zakole Sanu. Miejsca te sąsiadują ze sobą, tworząc kompleks powiązany przyrodniczo, łagodnie opadający od wschodu ku zachodowi. "

Fot. Robert Mosoń Młody zaskroniec

Występuje tu 5 typów siedlisk z I Załącznika Dyrektywy siedliskowej: roślinność wodna ze związku Potamion - 10 % obszaru, zróżnicowane zespoły szuwarowe, w tym szuwary wielkoturzycowe i właściwe przeważnie występujące na torfowisku "Ług", ekstensywne użytkowane łąki - 25 %, łęgi olszowo-jesionowe z olszą czarną, źródliskowe lasy olszowe - 15 % pow. Obszar ma duże znaczenie jako miejsce rozrodu i bytowania płazów, szczególnie jeżeli chodzi o traszki grzebieniaste. Jest także ważny jako "ostoja" pijawki lekarskiej.

Fot. Marek Kusiak Rak szlachetny

Warto wiedzieć, że część doliny Sanu i jego dopływów: Osławicy z Osławicą, Kalniczki (Tarnawki), Olszanki Hoczewki, Sanoczka należy do Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Dorzecze Górnego Sanu (PLH 180021). Specjalny obszar rozpoczyna się w okolicach zapory w Myczkowcach, a kończy w okolicach mostu w Sanoku. Chroni koryta rzek górskich wraz z ich otoczeniem, siedliska cennej ichtiofauny i siedliska przyrodnicze koryt rzecznych z pionierską roślinnością na kamieńcach górskich i siedliska w dolinach rzecznych z ziołoroślami, lasami łęgowymi i wyżej położonym grądem.

Fot. Ewa Dudzińska-Szybowska San

Rezerwat leśny "Polanki" o pow. 191, 94 ha powstał w 1996 r. na terenie Nadleśnictwa Brzozów, Leśnictwa Bykowce. Położony jest na wysokości od 350 m n.p.m. do 570 m n.p.m. Jest częścią Parku Krajobrazowego Gór Słonnych, który miał być otuliną projektowanego Turnickiego Parku Narodowego. Chroni dobrze wykształcone zespoły naturalnej buczyny karpackiej, podgórską formę buczyny karpackiej w kilku wariantach: typowym,

Fot. Marek Kusiak Żywiec gruczołowaty

ubogim i żyznym. W przyszłości ma być powiększony o część doliny Sanu. Tutejsze lasy bukowe są bardzo piękne, tak o nich pisze Edward Marszałek w swoim naprawdę interesującym przewodniku "Skarby podkarpackich lasów": W drzewostanie zdecydowanie dominuje buk - stanowi prawie 54 % powierzchni. W części szczytowej przybiera on zdeformowane kształty, będące wynikiem ciągłego wpływu wiatrów południowych. Przeważają tu ponad stuletnie drzewostany, stąd duża ich zasobność sięgająca nawet 530 m3 na hektarze. To ponad dwa i pół razy więcej niż średnia w polskich lasach. Wiele drzew ma imponujące rozmiary, jak choćby jodła licząca ponad 400 cm obwodu w pierśnicy, której wiek ocenia się na 200 lat.

Fot. Ewa Dudzińska-Szybowska

Tutejsze lasy słyną z bardzo bogatego runa leśnego obfitującego w rzadkie i chronione gatunki roślin. Występują tu m.in. języcznik zwyczajny, podrzeń żebrowiec, skrzyp olbrzym, parzydło leśne, gnieźnik leśny, lilia złotogłów, kwitnące bluszcze pospolite, storczyk plamisty, sałatnica leśna, przytulia okrągłolistna, szałwia lepka, przetacznik górski, miodownik melisowaty, wawrzynek wilczełyko, pokrzyk wilczajagoda, mnożylistek trójnerwowy, kopytnik pospolity, perłówka zwisła, kosmatka orzęsiona, na nawet podkolan zielonkawy.

Fot. Marek Kusiak Wawrzynek wilczełyko

Rezerwat jest udostępniony turystycznie. Wytyczno to ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną o długości 2 km mającą kształt pętli. Liczy sobie ona 10 przystanków, kiedyś dość często nią wędrowałam z grupami. Posiadałam bardzo dobrą infrastrukturę szlakową, wydano przewodnik "Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna w rezerwacie przyrody "Polanki" w Bykowcach koło Sanoka". Krajem rezerwatu przebiega szlak gminny. Tak kiedyś o nim pisałam w pewnej relacji.

Fot. Ewa Dudzińska-Szybowska

Szlak miasta Sanoka, zielony wiodący z Bykowiec do Lisznej. Ciekawy, poprowadzony częściowo przez rezerwat "Polanki". Trasa: Bykowce-Wielki Kamień-Graniczna-Mały Kamień-Olchowa (d.przysiółek Wujskiego)-Liszna. Przeszłyśmy go w trzy godziny. Polecam go wiosną, kiedy nie ma jeszcze liści. Piękne panoramy z jednej strony rozległe na dolinę Sanu, Pogórze, Bieszczady, Beskid Niski, a z drugiej strony ładnie nam się prezentuje Wujskie widoczne na tle Gór Sanocko-Turczańskich. Można zobaczyć na nim dwie ładne wychodnie skalne. Mnie jednak urzekł fragment doliny, gdzie niegdyś istniał przysiółek Olchowa. Ładna okolica, łany żarnowca, trochę tarniny, rozpadające się domy, stare sady, młody, bardzo, bardzo gęsty sad śliwowy otaczający niszczejącą kaplicę lub nagrobek. Klimaty bieszczadzkie sprzed dziesiątków lat. Niestety, potem szlak wiódł drogą zrywkową. Błotko, błoto, błocko, cholerna breja przez którą musiałyśmy brnąć. Nie ma na tyle dobrym samooczyszczajacych się wibramów coby sobie z sanocko-turczańskim błockiem poradziły.

Fot. Piotr Kutiak

Rezerwat jest prawdziwą skarbnicą ciekawostek geologicznych. Przy wejściu na ścieżkę przyrodniczą można zobaczyć pozostałości po dawnej kopalni ropy naftowej. Zachowały się resztki kopanki, tak nazywano na naszym terenie studnie z której wydobywano ropę naftową. Ta część Bykowiec nazywana była Ripne. Na zdjęciach Piotrka są przedstawione dwie wychodnie skalne znajdujące się w rezerwacie, można je napotkać spacerując nie ścieżką dydaktyczną lecz szlakiem zielonym gminnym. Są naprawdę interesujące i obrosłe opowieściami, nazywają je też różnie. Pierwsza z nich to Baszta zwana też Dużym Kamieniem, ma nieregularny kształt od 10 do 1 m, druga zaś to Mur zwany też Małym Kamieniem mający 15 m długości i 6 metrów wysokości. Na obu wychodniach skalnych są widoczne ślady erozji, przeważnie wietrzenia, rośnie na nich oryginalna roślinność naskalna. Rezerwat słynie z tego, że występują tu źródła wód mineralnych, najbardziej znane z nich to źródła solanki, żelaziankowe? żelaziste? i siarkwodorowe.

Fot. Piotr Kutiak

O źródełkach ciekawie piszą Autorzy w przewodniku terenowym "Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna w rezerwacie przyrody "Polanki" w Bykowcach koło Sanoka": "Na dnie potoku znajduje się źródełko-obudowany samowypływ- wody typu siarczkowego, wyróżniającej się swoistym zapachem i smakiem. Pochodzenie źródła związane jest z nieciągłością tektoniczną - uskokiem- co umożliwia samowypływ wody z głębszych poziomów wodonośnych. Obok niego znajduje się drugie źródełko wody mineralnej, różniące się od poprzedniego rdzawym zabarwieniem co wskazuje na obecność w wodzie tlenków żelaza, świadczących o jego żelazistym charakterze."

Fot. Ewa Dudzińska-Szybowska

Na terenie rezerwatu żyje wiele gatunków zwierząt. Na szczególną uwagę zasługują bezkręgowce. Można tu spotkać wiele cennych gatunków owadów np. piękne motyle pazie żeglarze, który u nas ma północną granicę swego występowania, niepylak mnemozyna, krasnopani hera, ogończyk śliwowiec, czerwończyk nieparek, zmierzchnica trupia główka, rzadkie chrząszcze drapieżne trzyszcz piaskowy i polny, kózkowate: rębacz pstry, zmorsznik czerwony. Mi Góry Słonne (u podnóża których mieszkam, znam je od dzieciaka), kojarzą się z pięknym ślimakiem pomrowem błękitnym. To jest jeden z naszych największych bezmuszlowych ślimaków, ponoć może mieć nawet i 16 cm. Nigdy takiego kolosa nie spotkałam, mniejsze owszem. To wielcy amatorzy grzybów, szczególnie gołąbków.

Fot. Marek Kusiak Rusałka ceik

Rezerwat "Polanki" to raj dla ornitologów. Wchodzi w skład Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 "Góry Słonne". W całej ostoi stwierdzono występowanie 24 gatunków wymienionych w załączniku do I Dyrektywy Ptasiej, część z nich bytuje na terenie rezerwatu. Awiafauna jest tu reprezentowana przez około 70 gatunków. Występują tu gatunki puszczańskie: orzeł przedni, orlik krzykliwy, jastrząb, myszołów, puszczyk uralski, puchacz. W niezalesionych dolinach potoków i w starorzeczu Sanu żyją derkacze. Można spotkać kanię rudą, krogulca, kilka gatunków sów: uszatą, płomykówkę, pójdźkę, puchacza, jarząbka, dzięcioły: trójpalczasty, białogrzbiety, zielonosiwy oraz muchołówkę małą i białoszyją. Na terenie rezerwatu gniazduje bocian czarny.

Fot. Fot. Mariusz Strusiewicz Bocian czarny http://picasaweb.google.com/strusiewicz

Ta część Gór Sanocko-Turczańskich jest tak cenna, że występują tu obok siebie różne formy ochrony przyrody. Jest Park Krajobrazowy Gór Słonnych, rezerwaty, pomniki przyrody, jest rozbudowana sieć Natura 2000. Rezerwat "Polanki" należy do specjalnego obszaru ochrony siedlisk Góry Słonne (PLH 180013). Obszary ochrony ptaków i siedlisk mogą pokrywać się, w Górach Słonnych mamy z ochrony siedlisk wyłączone wsie z ciągłą zabudową, ochrona ptaków rozciąga się na miejscowości. Pozwolę sobie zacytować fragment monografii "Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu": "Cel ochrony Głównym celem ochrony w obszarze jest zachowanie właściwego stanu leśnych siedlisk przyrodniczych, a także mozaiki siedlisk nieleśnych istotnych dla bogactwa flory i fauny. Ważne jest również utrzymanie naturalnego charakteru dolin rzecznych oraz dobrego stanu sanitarnego wód."

Fot. Ewa Dudzińska-Szybowska

Edward Marszałek "Skarby podkarpackich lasów Przewodnik po rezerwatach przyrody"

"Na stokach Gór Słonnych Rezerwat Polanki" str. 69-70
"Wieś Bykowce koło Sanoka założoną w 1438 roku nazywano wówczas Rytarowce. Dojeżdżając do rezerwatu, mijamy obelisk w kształcie biało-czerwonego rozwiniętego sztandaru. To pomnik bohaterskich żołnierzy kampanii wrześniowej 1939 roku.
W dniu 10 września 1939 roku w Bykowcach miała miejsce głośna potyczka tylnej straży 6 Pułku Strzelców Podhalańskich z oddziałami niemieckimi. Plutonem karabinów maszynowych dowodził tu inżynier leśnik, ppor. rez. Marian Zaremba. Podhalańczycy podjęli walkę z przeważającymi siłami wroga. zadając mu spore straty. Porucznik Zaremba, widząc, że nie da się obronić pozycji, rozkazał wycofać się pozostałym przy życiu żołnierzom. Sam pozostał na stanowisku, prowadząc ogień z karabinu maszynowego. Po wyczerpaniu się amunicji, ciężko ranny, zastał ujęty przez Niemców. Był bity i przesłuchiwany, a na koniec został zastrzelony przez niemieckiego oficera. Ciała jego nie pozwolono pochować. Dopiero po wielu dniach zwłoki bohaterskiego oficera spoczęły na miejscowym cmentarzu. Tam również ostatecznie pochowano poległych wraz z nim 5 żołnierzy, w tym innego leśnika, Leona Urbaniaka. Dla uczczenia ich pamięci w 1971 roku przy drodze w Bykowcach stanął kamienny pomnik przedstawiający poszarpaną flagę narodową. Kilka lat temu odnowiono żołnierskie nagrobki. Płytę i krzyż na grobie Mariana Zaremby ufundowali leśnicy z Nadleśnictwa Brzozów. Co roku odbywają się tu uroczystości patriotyczne z udziałem podhalańczyków i leśników. Nieopodal pomnika, tuż przy drodze, znajduje się krzyż, na którym metalowa tablica głosi: "Pamiątka zniesienia pańszczyzny w roku 1848 we wsi Bykowce". W każdej wsi urządzano wówczas wielkie uroczystości. W procesji niesiono trumnę z "nieboszczką pańszczyzną", w której znajdowały się dokumenty zobowiązujące chłopów do nieodpłatnej pracy. Zakopywano ją w widocznym miejscu, na końcu wsi, u wylotu doliny, stawiając w tym miejscu krzyż, który miał bronić przed powrotem "starego". Ludzie dbali o te krzyże i gdy tylko spróchniały, stawiano w ich miejscu nowe, aby pamięć nie zaginęła. Niewiele jednak zachowało się do dziś owych krzyży w górach. Ten z Bykowiec też jest już pewnie którymś z kolei, wciąż przypominającym o zdarzeniu sprzed półtora wieku. [...]"

Fot. Ewa Dudzińska-Szybowska

Opracowanie Lucyna Beata Pściuk przewodnik górski, pilot wycieczek, Marek Kusiak przewodnik górski

Polecam nasze usługi przewodnickie - cena od 250 zł netto, od 350 brutto faktura VAT. Programy wycieczki przygotowuję indywidualnie dla każdej grupy dostosowując je do możliwości finansowych i zainteresowań grupy. Proszę o kontakt telefoniczny Lucyna Beata Pściuk przewodnik górski i turystyczny, pilot wycieczek 502 320 069 Bieszczady i okolice oferują dla grup zorganizowanych multum atrakcji, wśród nich są: wycieczki górskie, wycieczki po ścieżkach dydaktycznych, spacery po górskich dolinach, miejscach cennych przyrodniczo, wycieczki rowerowe, spływy kajakowe i na pontonach, jazda konna pod okiem instruktora, bryczki, wozy traperskie, prelekcje, pokazy filmów przyrodniczych, diaporam, warsztaty przyrodnicze, warsztaty kulturowe, warsztaty fotografii przyrodniczej, wizyty w wielu ciekawych miejscach np. hangary na szybowisku w Bezmiechowej, bacówkach z serami Bacówka Nikosa 504 750 254, zagroda edukacyjna Serowy Raj w Bukowcu, sery można zamówić telefonicznie 697 761 807 zwiedzanie muzeów, galerii, cerkwi i dawnych cerkwi, ruin, "zaliczanie" punktów widokowych, nawiedzanie sanktuariów, izby pamięci prymasa Wyszyńskiego, spacer po udostępnionych turystycznie rezerwatach, rejsy statkiem po Jeziorze Solińskim, żaglowanie po Jeziorze Solińskim spotkania z naukowcami, ludźmi kultury, artystami itd. np. przy ognisku, zakup ziół i przypraw u Adama (Numer telefonu do Adama 723 652 669, towar można zamówić drogą pocztową.) itp. Koszt obiadu to w przypadku grup młodzieżowych jest od 15 zł do 25 zł. W tym roku mamy bardzo rozwiniętą ofertę edukacyjną na którą składają się warsztaty i prelekcje: kulturowe, przyrodnicze, związane ze starymi rzemiosłami, fotografii przyrodniczej itd. Cena od 800 zł/grupa warsztaty przyrodniczo-fotograficzne, od 12 zł/os warsztaty pieczenia chleba i proziaków, robienia masła i smażenie konfitur.

Fot. Ewa Dudzińska Szybowska